امروزه با صنعتی شدن جوامع در مراکز تولیدات صنعتی دستگاه‌ها و تجهیزات الکترونیکی زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از طرفی اکثر تجهیزات با نیروی برق کار می‌کنند که کار کردن با برق نیز چالش‌های مخصوص به خود را داراست. اینکه تجهیزات مربوطه چگونه و به چه صورتی باید برق را دریافت کنند از جمله چالش‌هایی است که افراد در این مبحث با آن مواجه هستند. به عبارتی برای سهولت کار و رعایت اصول مربوطه در کارگاه‌ها و کارخانه‌ها، دستگاه‌هایی تولید شده‌اند تا جریان برق را به صورت اصولی و درست به تجهیزات منتقل کنند. اینونتور چیست؟ اینورتر دستگاهی است که بدین منظور به کار گرفته می‌شود برای آشنایی بیشتر با اینورتر در ادامه با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
اگر بخواهیم اینورتر را از لحاظ لغوی تعریف کنیم باید گفت که اینورتر به معنای مبدل می‌باشد که اصطلاحا به آن درایو موتور، درایو کنترل کننده دور موتور، درایو سرعت متغیر VFD، درایو AC، درایو سرعت قابل تنظیم و میکرو درایو نیز می‌گویند. در حالت کلی می‌توان اینورتر را معادل با دستگاهی دانست که به کمک آن جریان مستقیم برق DC را به جریان متناوب AC تبدیل می‌کنند. در توصیفی دقیق‌تر باید اظهار داشت که برق شهری که یک برق متناوب می‌باشد و ولتاژ آن ۲۲۰ ولت و فرکانس آن ۵۰ هرتز است، در وهله اول اینورترها برق AC شهری را به برق DC تبدیل می‌کنند، اما توجه داشته باشید که کاربرد اینورتر از این مرحله به بعد مشخص می‌شود چرا که اینورتر مجددا برق موجود را به برق متناوب AC با ولتاژ و فرکانس دلخواه و مناسب با عملکرد برقی دستگاه مصرف کننده تبدیل می‌نماید. در واقع اینورتر را می‌توان یک دستگاه الکترونیک قدرت دانست که این دستگاه الکترونیک جریان مستقیم را به جریان متناوب تبدیل می‌کند.
از بعدهای مختلفی می‌توان اینورترها را تقسیم بندی کرد. به عبارتی اینورترها تنوع زیادی دارند که در قسمت‌هایی با یکدیگر متمایز هستند و همین تمایزها سبب شده‌اند که انواعی از اینورترها تولید شوند.
اینورتر از نظر ورودی:
اگر بخواهیم اینورترها را از نظر ورودی دسته بندی کنیم باید گفت که اینورترها به دو نوع تک فاز و سه فاز تقسیم می‌شوند اما باید در نظر داشته باشید که خروجی همه آنها یکسان و سه فاز می‌باشد. البته اینورتر تک فاز خود به دو زیر مجموعه دیگر تقسیم می‌شود که به آنها اینورتر نیم پل و اینورتر تمام پل می‌گویند.
اینورتر از نظر موج تولیدی:
در دسته بندی دوم اگر بخواهیم اینورترها را براساس شکل موج خروجی و یا همان موج تولیدی تقسیم بندی کنیم باید اظهار داشت که شکل موج خروجی آنها در سه گروه دسته بندی می‌شوند که عبارتند از:
- موج تولیدی به شکل موج مربعی
- موج تولیدی به شکل سینوسی اصلاح شده و یا شبه سینوسی
- موج تولیدی به شکل سینوسی خالص
طبیعتا اینورتر دارای مزایایی می‌باشد که سبب شده این دستگاه در طیف وسیعی به کار گرفته شود چرا که یکی از قابلیت‌های مهم آن عملکرد هوشمند می‌باشد. برای درک بهتر این موضوع باید گفت که این دستگاه مقدار و میزان باری را که به سمت موتور می‌رود را تشخیص داده و سپس مناسب با همان مقدار بار به موتور دستور جریان متناسب را صادر می‌نماید. با استناد به این گفته‌ها می‌توان به چندین مورد از مزیت‌های اینورتر اشاره کرد که به شرح موارد زیر می‌باشند:
- کاهش یافتن هزینه‌ها با صرفه‌جویی کردن در مصرف انرژی الکتریکی
- افزایش دوام و طول عمر موتور با کاهش یافتن جریان راه اندازی برق
- افزایش طول عمر قطعات مکانیکی موتور به علت راه اندازی نرم موتور (راه اندازی نرم موتور باعث می‌شود که ضربه‌های مکانیکی در قسمت‌های گوناگون موتور کاهش یابد.)
- دارای آیتم تغییر سرعت و جهت حرکت موتور بدون نیاز داشتن به کنتاکتور و ادوات برقی
- قابلیت هوشمند سازی و برنامه ریزی برای حرکت موتور
- قابلیت روشن و خاموش کردن موتور بدون نیاز به قطع و وصل کردن برق اصلی
- حفاظت از موتور در برابر اضافه بار و پیشگیری از سوختن موتور
- محافظت کردن از موتور در مقابل افزایش ناگهانی ولتاژ
اینورترها می‌توانند هم به عنوان دستگاه‌هایی جدا از دستگاه اصلی به فروش برسند و همینطور ممکن است برخی از دستگاه‌ها به سیستم اینورتر مجهز باشند، در هر دو صورت هر دو این دستگاه‌ها قیمت بالایی دارند. به عبارتی اینکه دستگاه‌ها و تجهیزات به اینورتر مجهز باشند نوعی آپشن محسوب می‌شود که به تبع آن مزایایی نیز برای دستگاه‌های اصلی خواهند داشت اما در مقابل هزینه گزافی نیز به دنبال دارند. در حالت کلی اینورترها از تجهیزات محافظت می‌کنند و از خرابی آنها جلوگیری به عمل می‌آورند اما در نظر داشته باشید که ممکن است که خود اینورترها نیز خراب شوند، در این صورت هزینه تعمیرات اینورترها نیز بالا خواهد بود. در طرف مقابل تعمیرکاران و تکنسین‌های متخصص در این حوزه بسیار کم می‌باشند، یعنی اینکه برای تعمیر اینورتر تعمیرکاران کمی حاضر هستند.
همانطور که در بخش فوق نیز به آن اشاره کردیم، عموما اینورترها به منظور تبدیل جریان مستقیم به جریان متناوب مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر تبدیل جریان، اینورترها در مراحل معکوس سازی منابع تغذیه سوئیچینگ نیز به کار گرفته می‌شوند. از منظری دیگر می‌توان گفت که اینورترها در صنایع مختلفی به منظور راه اندازی و کنترل دور موتور در قسمت‌های مختلف صنایع کاربرد دارند به عنوان مثال اینورترها در آسانسورها، انواع جرثقیل‌های سقفی و تاور کرین‌های سنگین، سیستم‌های آب رسانی بوستر پمپ، پنل‌های خورشیدی، منبع تغذیه، دستگاه‌های اکسترود، انواع ماشین آلات خم و برش، پارکینگ‌های طبقاتی، منبع برق اضطراری، نوار نقاله، ماشین آلات جوشکاری و انواع پمپ‌های صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کلام آخر
قصد داشتیم در این مقاله بحث‌های پیرامون اینورتر را مورد بررسی قرار دهیم که در واقع اینورتر چیست و پار‌ه‌ای از مبحث‌های مربوط به آن که تا حدودی توانستیم موضوعات شاخص را برای شما شرح دهیم. موضوعات و اطلاعات مربوط به اینورتر بسیار گسترده می‌باشد و جمع بندی آن تنها در یک مقاله خلاصه نمی‌گردد با این حال ما سعی بر آن داشتیم که شما را با اینورتر آشنا سازیم تا با آشنایی با این محصول بتوانید از آنها به نحو احسن بهره ببرید. امید است مطالب ذکر شده درباره اینورتر برای شما مفید واقع شده باشد و از این مطالب اطلاعات لازم را کسب کرده باشید.
